Críticas submarinas: Derek Walcott y Édouard Glissant

Autores
Aguirre Aguirre, Carlos Sergio Manuel
Año de publicación
2025
Idioma
español castellano
Tipo de recurso
artículo
Estado
versión publicada
Descripción
El artículo expone y problematiza las modulaciones de la crítica submarina en dos autores caribeños: el santalucense Derek Walcott (1930-2017) y el martiniqués Édouard Glissant (1928-2011). En un primer momento, expone las particularidades filosófico-culturales de la crítica caribeña y antillana que retoma la geografía marítima como facticidad reflexiva, epistemológica y transcultural desde el postulado de una “unidad-submarina” de Kamau Brathwaite. En segundo lugar, el texto analiza la lectura histórica del colonialismo realizada por Walcott y su estrategia metapoética en dos de sus trabajos: el poema El Mar es Historia y su discurso al recibir el Premio Nobel de Literatura. Como tercera parte, el artículo se detiene en la propuesta de Glissant acerca de un pensamiento archipelágico, indagando el carácter heurístico y crítico del fragmento submarino como imagen epistemológica que forma parte medular de la Relación. Finalmente, concluye que Walcott y Glissant realizan una crítica del colonialismo desde las aperturas submarinas del paisaje antillano con el fin de diagramar otro tipo de imaginación histórico-cultural futura.
The article exposes and problematizes the modulations of submarine criticism in two Caribbean authors: Derek Walcott (1930-2017) and Édouard Glissant (1928-2011). First, it exposes the philosophical-cultural particularities of Caribbean and Antillean criticism that takes up maritime geography as a reflexive, epistemological and transcultural facticity from the postulate of a “submarine unity” by Kamau Brathwaite. Secondly, the text analyzes Walcott’s historical reading of colonialism and his metapoetic strategy in two of his works: the poem The sea is History and his speech when receiving the Nobel Prize for Literature. As a third part, the article focuses on Glissant’s proposal for an archipelagic thought, investigating the heuristic and critical character of the submarine fragment as an epistemological image that forms an important part of the Relation. Finally, he concludes that Walcott and Glissant carry out a critique of colonialism from the underwater openings of the Antillean landscape in order to diagram another type of future historical-cultural imagination.
Kay qillqaqa iskay qillqaqkunapa Caribe runankunapa: Derek Walcott (1930- 2017) San Lucía llaqtayuq runa, hinallataq, Édouard Glissant (1928-2011) wanpu Martínica llaqtayuq runamanta mama qucha ukhunpi kuskinariyninpa rimayninta maskaspa, kuskinaspam yachaypa tapukuyninta qurquspa qawachikun. Huk ñiqin kaqpiqa, qawachikun imayna kaqnin yachaypa kuyayninpa kawsayninkunamantam, Caribe llaqtapa hina Antillas wanpukunapa kuskinariyninmanta, qallayapayarachin ima imayna mama qucha kaqnin kaqmanta, chiqaphinamanta yuyaymanakuy qukuqmanta Kamau Brathwaite runapa qawachikuyninmanta mama quchapa uhkunpi kaqnimanta “unidad-submarina”. Iskay ñiqin kaqninpitaq, qillqaqa kuskinan qillqa ñawpa qillqa ñawinchaymanta, colonialismo nisqan Walcott ruwasqanmanhina apakun, apakuynintaqmi kikin kaq harawimanta yachaspa qillqaspa iskaynin qillqayninmi: harawi “El Mar es Historia”, Simi kapchiymanta (Literatura) Premio Nobel chaskinqanpi rimariyninpitaq tarikun. Kimsa kaq ñiqinpiñataqmi, taripayqa suyaykun Glissant runapa sakumayninpi wanpu runakuna rimayninmanta, maskantaqmi imayna tukuy ima niraq kasqanta, kuskinaspa ima wakin wanpu yaku ukhu puriqpa kaqnin kaqtahina wanki riqsiymanta yachaytahina tupachispa wankallinpa kaqnin kaq tukupachiqninman apaspa. Tukupayninpiñataqmi, Walcott, Glissant runakunapa kuskinariyninkuta hamuq pachakunapi kawsaykunapa willakuyninman tukupachin, huk niraq unanchayta huk niraq kaqta supat’iktusqa kaynin kaqwan, Antilla llaqtapa panpankunapi wanpu yaku ukhu puriqpa kaqnin kaqman chayayman apaspa.
Fil: Aguirre Aguirre, Carlos Sergio Manuel. Consejo Nacional de Investigaciones Científicas y Técnicas. Centro Científico Tecnológico Conicet - Mendoza; Argentina. Universidad Nacional de Cuyo. Facultad de Filosofía y Letras. Instituto de Filosofía Argentina y Americana; Argentina
Materia
MAR
OCÉANO
DEREK WALCOTT
ÉDOUARD GLISSANT
Nivel de accesibilidad
acceso abierto
Condiciones de uso
https://creativecommons.org/licenses/by/2.5/ar/
Repositorio
CONICET Digital (CONICET)
Institución
Consejo Nacional de Investigaciones Científicas y Técnicas
OAI Identificador
oai:ri.conicet.gov.ar:11336/273134

id CONICETDig_604fe47869670b8e0b32d807f2297ea9
oai_identifier_str oai:ri.conicet.gov.ar:11336/273134
network_acronym_str CONICETDig
repository_id_str 3498
network_name_str CONICET Digital (CONICET)
spelling Críticas submarinas: Derek Walcott y Édouard GlissantUnderwater criticism: Derek Walcott and Édouard GlissantYaku ukhunpi kuskinan: Derek Walcott, Édouard Glissant runakunawantaqAguirre Aguirre, Carlos Sergio ManuelMAROCÉANODEREK WALCOTTÉDOUARD GLISSANThttps://purl.org/becyt/ford/6.3https://purl.org/becyt/ford/6El artículo expone y problematiza las modulaciones de la crítica submarina en dos autores caribeños: el santalucense Derek Walcott (1930-2017) y el martiniqués Édouard Glissant (1928-2011). En un primer momento, expone las particularidades filosófico-culturales de la crítica caribeña y antillana que retoma la geografía marítima como facticidad reflexiva, epistemológica y transcultural desde el postulado de una “unidad-submarina” de Kamau Brathwaite. En segundo lugar, el texto analiza la lectura histórica del colonialismo realizada por Walcott y su estrategia metapoética en dos de sus trabajos: el poema El Mar es Historia y su discurso al recibir el Premio Nobel de Literatura. Como tercera parte, el artículo se detiene en la propuesta de Glissant acerca de un pensamiento archipelágico, indagando el carácter heurístico y crítico del fragmento submarino como imagen epistemológica que forma parte medular de la Relación. Finalmente, concluye que Walcott y Glissant realizan una crítica del colonialismo desde las aperturas submarinas del paisaje antillano con el fin de diagramar otro tipo de imaginación histórico-cultural futura.The article exposes and problematizes the modulations of submarine criticism in two Caribbean authors: Derek Walcott (1930-2017) and Édouard Glissant (1928-2011). First, it exposes the philosophical-cultural particularities of Caribbean and Antillean criticism that takes up maritime geography as a reflexive, epistemological and transcultural facticity from the postulate of a “submarine unity” by Kamau Brathwaite. Secondly, the text analyzes Walcott’s historical reading of colonialism and his metapoetic strategy in two of his works: the poem The sea is History and his speech when receiving the Nobel Prize for Literature. As a third part, the article focuses on Glissant’s proposal for an archipelagic thought, investigating the heuristic and critical character of the submarine fragment as an epistemological image that forms an important part of the Relation. Finally, he concludes that Walcott and Glissant carry out a critique of colonialism from the underwater openings of the Antillean landscape in order to diagram another type of future historical-cultural imagination.Kay qillqaqa iskay qillqaqkunapa Caribe runankunapa: Derek Walcott (1930- 2017) San Lucía llaqtayuq runa, hinallataq, Édouard Glissant (1928-2011) wanpu Martínica llaqtayuq runamanta mama qucha ukhunpi kuskinariyninpa rimayninta maskaspa, kuskinaspam yachaypa tapukuyninta qurquspa qawachikun. Huk ñiqin kaqpiqa, qawachikun imayna kaqnin yachaypa kuyayninpa kawsayninkunamantam, Caribe llaqtapa hina Antillas wanpukunapa kuskinariyninmanta, qallayapayarachin ima imayna mama qucha kaqnin kaqmanta, chiqaphinamanta yuyaymanakuy qukuqmanta Kamau Brathwaite runapa qawachikuyninmanta mama quchapa uhkunpi kaqnimanta “unidad-submarina”. Iskay ñiqin kaqninpitaq, qillqaqa kuskinan qillqa ñawpa qillqa ñawinchaymanta, colonialismo nisqan Walcott ruwasqanmanhina apakun, apakuynintaqmi kikin kaq harawimanta yachaspa qillqaspa iskaynin qillqayninmi: harawi “El Mar es Historia”, Simi kapchiymanta (Literatura) Premio Nobel chaskinqanpi rimariyninpitaq tarikun. Kimsa kaq ñiqinpiñataqmi, taripayqa suyaykun Glissant runapa sakumayninpi wanpu runakuna rimayninmanta, maskantaqmi imayna tukuy ima niraq kasqanta, kuskinaspa ima wakin wanpu yaku ukhu puriqpa kaqnin kaqtahina wanki riqsiymanta yachaytahina tupachispa wankallinpa kaqnin kaq tukupachiqninman apaspa. Tukupayninpiñataqmi, Walcott, Glissant runakunapa kuskinariyninkuta hamuq pachakunapi kawsaykunapa willakuyninman tukupachin, huk niraq unanchayta huk niraq kaqta supat’iktusqa kaynin kaqwan, Antilla llaqtapa panpankunapi wanpu yaku ukhu puriqpa kaqnin kaqman chayayman apaspa.Fil: Aguirre Aguirre, Carlos Sergio Manuel. Consejo Nacional de Investigaciones Científicas y Técnicas. Centro Científico Tecnológico Conicet - Mendoza; Argentina. Universidad Nacional de Cuyo. Facultad de Filosofía y Letras. Instituto de Filosofía Argentina y Americana; ArgentinaUniversidad Nacional Mayor de San Marcos2025-01info:eu-repo/semantics/articleinfo:eu-repo/semantics/publishedVersionhttp://purl.org/coar/resource_type/c_6501info:ar-repo/semantics/articuloapplication/pdfapplication/pdfhttp://hdl.handle.net/11336/273134Aguirre Aguirre, Carlos Sergio Manuel; Críticas submarinas: Derek Walcott y Édouard Glissant; Universidad Nacional Mayor de San Marcos; Tesis; 18; 25; 1-2025; 711-7281995-69672707-6334CONICET DigitalCONICETspainfo:eu-repo/semantics/altIdentifier/url/https://revistasinvestigacion.unmsm.edu.pe/index.php/tesis/article/view/29956info:eu-repo/semantics/altIdentifier/doi/10.15381/53rj9f67info:eu-repo/semantics/openAccesshttps://creativecommons.org/licenses/by/2.5/ar/reponame:CONICET Digital (CONICET)instname:Consejo Nacional de Investigaciones Científicas y Técnicas2025-10-15T14:20:31Zoai:ri.conicet.gov.ar:11336/273134instacron:CONICETInstitucionalhttp://ri.conicet.gov.ar/Organismo científico-tecnológicoNo correspondehttp://ri.conicet.gov.ar/oai/requestdasensio@conicet.gov.ar; lcarlino@conicet.gov.arArgentinaNo correspondeNo correspondeNo correspondeopendoar:34982025-10-15 14:20:31.973CONICET Digital (CONICET) - Consejo Nacional de Investigaciones Científicas y Técnicasfalse
dc.title.none.fl_str_mv Críticas submarinas: Derek Walcott y Édouard Glissant
Underwater criticism: Derek Walcott and Édouard Glissant
Yaku ukhunpi kuskinan: Derek Walcott, Édouard Glissant runakunawantaq
title Críticas submarinas: Derek Walcott y Édouard Glissant
spellingShingle Críticas submarinas: Derek Walcott y Édouard Glissant
Aguirre Aguirre, Carlos Sergio Manuel
MAR
OCÉANO
DEREK WALCOTT
ÉDOUARD GLISSANT
title_short Críticas submarinas: Derek Walcott y Édouard Glissant
title_full Críticas submarinas: Derek Walcott y Édouard Glissant
title_fullStr Críticas submarinas: Derek Walcott y Édouard Glissant
title_full_unstemmed Críticas submarinas: Derek Walcott y Édouard Glissant
title_sort Críticas submarinas: Derek Walcott y Édouard Glissant
dc.creator.none.fl_str_mv Aguirre Aguirre, Carlos Sergio Manuel
author Aguirre Aguirre, Carlos Sergio Manuel
author_facet Aguirre Aguirre, Carlos Sergio Manuel
author_role author
dc.subject.none.fl_str_mv MAR
OCÉANO
DEREK WALCOTT
ÉDOUARD GLISSANT
topic MAR
OCÉANO
DEREK WALCOTT
ÉDOUARD GLISSANT
purl_subject.fl_str_mv https://purl.org/becyt/ford/6.3
https://purl.org/becyt/ford/6
dc.description.none.fl_txt_mv El artículo expone y problematiza las modulaciones de la crítica submarina en dos autores caribeños: el santalucense Derek Walcott (1930-2017) y el martiniqués Édouard Glissant (1928-2011). En un primer momento, expone las particularidades filosófico-culturales de la crítica caribeña y antillana que retoma la geografía marítima como facticidad reflexiva, epistemológica y transcultural desde el postulado de una “unidad-submarina” de Kamau Brathwaite. En segundo lugar, el texto analiza la lectura histórica del colonialismo realizada por Walcott y su estrategia metapoética en dos de sus trabajos: el poema El Mar es Historia y su discurso al recibir el Premio Nobel de Literatura. Como tercera parte, el artículo se detiene en la propuesta de Glissant acerca de un pensamiento archipelágico, indagando el carácter heurístico y crítico del fragmento submarino como imagen epistemológica que forma parte medular de la Relación. Finalmente, concluye que Walcott y Glissant realizan una crítica del colonialismo desde las aperturas submarinas del paisaje antillano con el fin de diagramar otro tipo de imaginación histórico-cultural futura.
The article exposes and problematizes the modulations of submarine criticism in two Caribbean authors: Derek Walcott (1930-2017) and Édouard Glissant (1928-2011). First, it exposes the philosophical-cultural particularities of Caribbean and Antillean criticism that takes up maritime geography as a reflexive, epistemological and transcultural facticity from the postulate of a “submarine unity” by Kamau Brathwaite. Secondly, the text analyzes Walcott’s historical reading of colonialism and his metapoetic strategy in two of his works: the poem The sea is History and his speech when receiving the Nobel Prize for Literature. As a third part, the article focuses on Glissant’s proposal for an archipelagic thought, investigating the heuristic and critical character of the submarine fragment as an epistemological image that forms an important part of the Relation. Finally, he concludes that Walcott and Glissant carry out a critique of colonialism from the underwater openings of the Antillean landscape in order to diagram another type of future historical-cultural imagination.
Kay qillqaqa iskay qillqaqkunapa Caribe runankunapa: Derek Walcott (1930- 2017) San Lucía llaqtayuq runa, hinallataq, Édouard Glissant (1928-2011) wanpu Martínica llaqtayuq runamanta mama qucha ukhunpi kuskinariyninpa rimayninta maskaspa, kuskinaspam yachaypa tapukuyninta qurquspa qawachikun. Huk ñiqin kaqpiqa, qawachikun imayna kaqnin yachaypa kuyayninpa kawsayninkunamantam, Caribe llaqtapa hina Antillas wanpukunapa kuskinariyninmanta, qallayapayarachin ima imayna mama qucha kaqnin kaqmanta, chiqaphinamanta yuyaymanakuy qukuqmanta Kamau Brathwaite runapa qawachikuyninmanta mama quchapa uhkunpi kaqnimanta “unidad-submarina”. Iskay ñiqin kaqninpitaq, qillqaqa kuskinan qillqa ñawpa qillqa ñawinchaymanta, colonialismo nisqan Walcott ruwasqanmanhina apakun, apakuynintaqmi kikin kaq harawimanta yachaspa qillqaspa iskaynin qillqayninmi: harawi “El Mar es Historia”, Simi kapchiymanta (Literatura) Premio Nobel chaskinqanpi rimariyninpitaq tarikun. Kimsa kaq ñiqinpiñataqmi, taripayqa suyaykun Glissant runapa sakumayninpi wanpu runakuna rimayninmanta, maskantaqmi imayna tukuy ima niraq kasqanta, kuskinaspa ima wakin wanpu yaku ukhu puriqpa kaqnin kaqtahina wanki riqsiymanta yachaytahina tupachispa wankallinpa kaqnin kaq tukupachiqninman apaspa. Tukupayninpiñataqmi, Walcott, Glissant runakunapa kuskinariyninkuta hamuq pachakunapi kawsaykunapa willakuyninman tukupachin, huk niraq unanchayta huk niraq kaqta supat’iktusqa kaynin kaqwan, Antilla llaqtapa panpankunapi wanpu yaku ukhu puriqpa kaqnin kaqman chayayman apaspa.
Fil: Aguirre Aguirre, Carlos Sergio Manuel. Consejo Nacional de Investigaciones Científicas y Técnicas. Centro Científico Tecnológico Conicet - Mendoza; Argentina. Universidad Nacional de Cuyo. Facultad de Filosofía y Letras. Instituto de Filosofía Argentina y Americana; Argentina
description El artículo expone y problematiza las modulaciones de la crítica submarina en dos autores caribeños: el santalucense Derek Walcott (1930-2017) y el martiniqués Édouard Glissant (1928-2011). En un primer momento, expone las particularidades filosófico-culturales de la crítica caribeña y antillana que retoma la geografía marítima como facticidad reflexiva, epistemológica y transcultural desde el postulado de una “unidad-submarina” de Kamau Brathwaite. En segundo lugar, el texto analiza la lectura histórica del colonialismo realizada por Walcott y su estrategia metapoética en dos de sus trabajos: el poema El Mar es Historia y su discurso al recibir el Premio Nobel de Literatura. Como tercera parte, el artículo se detiene en la propuesta de Glissant acerca de un pensamiento archipelágico, indagando el carácter heurístico y crítico del fragmento submarino como imagen epistemológica que forma parte medular de la Relación. Finalmente, concluye que Walcott y Glissant realizan una crítica del colonialismo desde las aperturas submarinas del paisaje antillano con el fin de diagramar otro tipo de imaginación histórico-cultural futura.
publishDate 2025
dc.date.none.fl_str_mv 2025-01
dc.type.none.fl_str_mv info:eu-repo/semantics/article
info:eu-repo/semantics/publishedVersion
http://purl.org/coar/resource_type/c_6501
info:ar-repo/semantics/articulo
format article
status_str publishedVersion
dc.identifier.none.fl_str_mv http://hdl.handle.net/11336/273134
Aguirre Aguirre, Carlos Sergio Manuel; Críticas submarinas: Derek Walcott y Édouard Glissant; Universidad Nacional Mayor de San Marcos; Tesis; 18; 25; 1-2025; 711-728
1995-6967
2707-6334
CONICET Digital
CONICET
url http://hdl.handle.net/11336/273134
identifier_str_mv Aguirre Aguirre, Carlos Sergio Manuel; Críticas submarinas: Derek Walcott y Édouard Glissant; Universidad Nacional Mayor de San Marcos; Tesis; 18; 25; 1-2025; 711-728
1995-6967
2707-6334
CONICET Digital
CONICET
dc.language.none.fl_str_mv spa
language spa
dc.relation.none.fl_str_mv info:eu-repo/semantics/altIdentifier/url/https://revistasinvestigacion.unmsm.edu.pe/index.php/tesis/article/view/29956
info:eu-repo/semantics/altIdentifier/doi/10.15381/53rj9f67
dc.rights.none.fl_str_mv info:eu-repo/semantics/openAccess
https://creativecommons.org/licenses/by/2.5/ar/
eu_rights_str_mv openAccess
rights_invalid_str_mv https://creativecommons.org/licenses/by/2.5/ar/
dc.format.none.fl_str_mv application/pdf
application/pdf
dc.publisher.none.fl_str_mv Universidad Nacional Mayor de San Marcos
publisher.none.fl_str_mv Universidad Nacional Mayor de San Marcos
dc.source.none.fl_str_mv reponame:CONICET Digital (CONICET)
instname:Consejo Nacional de Investigaciones Científicas y Técnicas
reponame_str CONICET Digital (CONICET)
collection CONICET Digital (CONICET)
instname_str Consejo Nacional de Investigaciones Científicas y Técnicas
repository.name.fl_str_mv CONICET Digital (CONICET) - Consejo Nacional de Investigaciones Científicas y Técnicas
repository.mail.fl_str_mv dasensio@conicet.gov.ar; lcarlino@conicet.gov.ar
_version_ 1846082581610627072
score 13.22299